Vrijdag 05 februari 2021
Depressie en burn-out leunen dicht tegen elkaar aan, maar toch zijn er verschillen. Het verschil kennen is belangrijk. Heb je te kampen met een depressie dan verschilt de aanpak van die met een burn-out. Vergeet hierbij niet dat elke depressie en elke burn-out uniek is, er is niet één regel die ervoor kan zorgen dat het probleem in een oogwenk verdwijnt. Laten we beiden even onder de loep nemen.
Depressie is een stemmingsziekte. De problemen spelen zich af in jouw gevoelsleven.
Burn-out is een ‘energie’ ziekte. Dit betekent dat je een probleem hebt bij het opwekken en het op pijl houden van je energie. Je voelt je letterlijk opgebrand. Jouw auto rijdt niet meer want de benzinetank is leeg.
Zowel een depressie als een burn-out is een ‘syndroom’, een verzameling symptomen op psychisch, emotioneel, mentaal en fysiek vlak. Net zoals een brug hebben ze elk hun eigen opstap maar zijn uiteindelijk de keerzijde van dezelfde medaille en vertonen ze veel gelijkenissen.
Beiden zorgen ze voor een stilstand in je leven. Een periode waarin je je onzeker voelt, je twijfelt aan je waarden en normen, worstelt met de vraag ‘Waarom?’ en ‘Wat nu?’
Zowel depressie als burn-out gaat gepaard met een vorm van protest. Je voelt je boos om wat er op je werk of in je leven gebeurd, maar je bent ook ontgoocheld en verdrietig.
Het tijdelijk uit de ‘running’ zijn verplicht je om naar jezelf te luisteren en de nodige conclusies te trekken. Het antwoord op de vraag ‘Op welke manier wil ik verder?’ moet gezocht en gevonden worden.
Mensen die last hebben van burn-out vinden geen vreugde en bevrediging meer in hun bezigheden, vooral diegene die betrekking hebben op hun werk. Ze voelen zich overbelast, geblokkeerd, verstart en opgejaagd. Kortom, ze hebben geen zin meer in hun werk en hun laag energieniveau verhindert hen ook om nog aan de slag te blijven.
Ze hebben doorgewerkt, maar het was enkel en alleen op routine. Nu is de kan leeg. Ze zijn moe, lusteloos en uitgeput. Alles is hen teveel. Ze zijn gespannen, gestrest en ervaren een steeds groter wordende gevoelloosheid. Als ze nog niet zijn ingestort zijn ze bang om neer te vallen, beroofd van al hun energie.
De innerlijke verscheurdheid die ze voelen is het gevolg van willen maar niet kunnen. Het niet langer kunnen geeft hen een waardeloos gevoel. Mensen met een burn-out voelen zich al misselijk wanneer ze alleen maar denken aan het werk en hun verplichtingen. Ze zijn op. Hun rek is eruit.
Een depressief persoon voel zich alleen, niet meer thuis in deze wereld en afgesneden van de anderen. Ze voelen zich niet meer veilig en niet geborgen. Ze twijfelen aan zichzelf.
De problemen hebben zich opgestapeld tot een ongekende hoogte en ze weten niet meer hoe ermee om te gaan. Het vertrouwen in zichzelf en anderen is ver zoek.
Ze voelen zich onmachtig, onwetend want ze zien geen uitweg. Dit maakt hen moedeloos waardoor ze een aanhoudend gevoel van leegte ervaren. Deze leegte zorgt ervoor dat ze zich waardeloos, hulpeloos en hopeloos voelen.
Ze hebben het gevoel niet begrepen te worden en er alleen voor te staan. Niets lijkt nog te werken: werk, relaties, privéleven, het is één puinhoop. Liefst blijven ze de ganse dag in bed. Ze voelen zich over het algemeen gewoonweg te slecht om ook maar iets te ondernemen.
Eerst en vooral hebben ze een laag zelfbeeld gemeen. Ze voelen zich somber en willen met rust gelaten worden. Contact met anderen vermijden ze zoveel het kan want ze schamen zich over hun toestand. Ze willen niet langer de deur uit en willen niemand zien. Alles is hen teveel, alles wordt een last. Andere mensen vormen een hinderpaal. ‘Wat willen ze nu weer?’ ‘Laat mij alleen’, denken ze en ja, ze hebben tijd nodig om tot zichzelf te komen.
Het zijn de (uiterlijk) lieve, zachte, vriendelijke, brave en behulpzame mensen die hoge eisen aan zichzelf stellen. Die geleerd hebben dat angst uiten niet toegestaan is, integendeel, ze hebben als kind te horen gekregen dat gehoorzamen een must is om de liefde te krijgen die ze als kind zo nodig hadden.
De ouderlijke principes en normen hebben ze klakkeloos overgenomen en ze houden ze nog steeds stevig in handen. Ze hopen en verwachten dat ze door gehoorzaamheid en het niet uiten van hun eigen behoeften en verlangens aandacht, bevestiging en erkenning van anderen zullen krijgen. Ze wachten en blijven verwachten dat anderen hen geven wat ze in hun kinder- en jeugdjaren tekort zijn gekomen. Intussen geven ze zichzelf weg, gaan over hun eigen grenzen heen, of beter gezegd, ze kennen hun eigen grenzen niet.
Ze kunnen niet alleen zijn omdat ze steeds de warmte, veiligheid en geborgenheid zoeken in de buitenwereld. De angst neemt toe bij de gedachte dat ze in de steek worden gelaten. Ze klampen zich vast aan hun partner, collega’s en anderen hoewel ze kwaad zijn omdat zij hen niet geven wat ze nodig hebben. ‘Ik doe zo erg mijn best, maar het is nooit goed genoeg’. ‘De anderen geven mij niet wat ik nodig heb’. Ze voelen zich slachtoffer van de omstandigheden.
Om te overleven hebben ze geleerd om veel te lang en teveel hun verstand te gebruiken. Lief zijn tegen de anderen is voor hen evident, boos en kwaadaardig zijn tegen zichzelf vinden ze normaal. ‘Ik ben niets waard’, ‘Ik beteken niets’, ‘Ik heb niets om bij te dragen’, ‘Ik ben het niet waard dat iemand van mij houdt’. Met deze gedachte kwetsen en vernederen ze zichzelf. Hopelijk geeft de ander mij het gevoel dat ik toch iets waard ben, dat ik belangrijk ben en een bijdrage kan leveren. Ze maken zich afhankelijk van de goedkeuring van anderen die veelal uitblijft.
Met frustratie, ergernis, verdriet en boosheid stellen ze vast dat hun leefwereld niet de wereld is waarin ze hadden geloofd. Hun dromen en illusies vallen in elkaar. De wereld waarin zij wilde leven bestond uit harmonie, rechtvaardigheid, solidariteit en verdraagzaamheid maar ze werden wakker in een andere wereld, de echte wereld.
Depressieve mensen hebben angst en kampen met schuldgevoelens. ‘Als ik dit niet doe dan verlies ik de ander’, denken ze en doen wat van hen verwacht wordt, niet wat ze zelf willen geven. Wat ze werkelijk denken en voelen houden ze voor zichzelf.
Angst en schuldgevoelens steken de kop op wanneer je denkt niet te beantwoorden aan de normen en eisen van anderen. Steeds stel de depressieve medemens zichzelf de vraag: ‘Doe ik het wel goed’?
Kwaad worden ze niet op de ander, de schuld leggen ze bij henzelf. Ze wringen zich in bochten om de ander toch maar tevreden te stellen. Voor iedereen goed doen, dat is hun motto. Steeds staan ze paraat om te helpen en er voor anderen te zijn, maar voor zichzelf zorgen ze veel te weinig.
Veelal nemen ze de last van anderen op hun schouders. Daarbij overschatten ze hun eigen grenzen en kunnen ook niet accepteren dat zij een mens zijn met beperkingen.
Ze voelen zich gevangen in hun zelfgebouwde kooi van eindeloos geven vanuit het idee dat ze altijd iemand nodig hebben om voor te leven. Die ander moet hen belonen voor wat ze doen omdat ze zelf geen bevrediging vinden in wat ze geven. Waar ze naar hunkeren is een omgeving waarin ze zich gewaardeerd en geliefd zijn. Vinden ze dit niet dan voelen ze zich waardeloos, afgewezen en ongelukkig wanneer ze het begeerde respect en waardering niet krijgen.
De oorzaak van een depressie is te vinden in allerlei emotionele spanningen. Het niet te boven kunnen komen van verdriet is er één van. In deze maatschappij is het ook moeilijk om verdriet te tonen, net als boosheid die mensen met een depressie zeker voelen, ook al geven ze dit in eerste instantie niet toe. Ze hebben geleerd dat kwaadheid tonen not done is, dus worden ze kwaad op zichzelf en plegen hierdoor roofbouw op hun eigen lichaam, zonder dat ze dit beseffen.
Afscheid nemen hoort bij het leven en is ook een opdracht voor de depressieve mensen onder ons. Even stilstaan bij het verlies van geliefden en illusies.
Depressieve mensen ondervinden veel stress bij veranderingen in hun leven. Het zich aanpassen aan nieuwe verwachtingen, visies en doelen verloopt moeizaam.
Daarbij komt nog dat aan de grondslag van een depressie vaak seksueel misbruik ligt. Vertrouwen in de mensen om je heen is dan ver zoek waardoor je je onveilig voelt bij anderen.
De vriendelijkste en meest perfectionistische carrièremens met een overdreven verantwoordelijkheidsgevoel die angst heeft om fouten te maken. Hij is diegene die alle ballen in de lucht probeert te houden. Ze werken zich te pletter, zetten zichzelf onder druk en hebben geen tijd.
Ze stellen aan zichzelf en anderen hoge eisen en proberen te voldoen om anderen te pleasen ten koste van henzelf en hun eigen gezondheid.
Als kind leerden ze al snel verantwoordelijkheid te nemen en zich verantwoordelijk te voelen voor hun jongere broers of zusjes en/of voor het huishouden. Vanuit hun gezin werden ze enkel gewaardeerd om hun prestaties, niet om wie ze werkelijk zijn. Voor de ouders was goed nooit goed genoeg. Altijd voor anderen klaarstaan en presteren was hun boodschap. Steeds meer, beter, sneller en effectiever.
Vol enthousiasme en idealisme zetten ze zich in voor anderen maar verwachten wel onbewust dat de wereld moet draaien zoals zij dat het liefst willen. Ze kampen met een lage frustratietolerantie, waardoor ze soms scherp en geïrriteerd kunnen reageren.
Vaak voelen ze zich ontevreden omdat fouten maken volgens hen niet kan en mag, uit angst te mislukken. Ze zijn hard tegen zichzelf en spreken zichzelf op een onvriendelijke manier toe: ‘Wat ben je stom!’ ‘Jij kan ook niets!’ ‘De anderen zijn veel beter dan jij!.
Door zichzelf zo onder druk te zitten hopen ze niet te mislukken. Doorzetten en vechten om te bekomen wat ze willen. Lukt dit hen niet dan schuiven ze de schuld graag in de schoenen van iemand anders. Heel vaak excuseren en verdedigen ze zich. Omgaan met kritiek en relativeren is voor hen moeilijk.
Vaak zijn ze kwaad op zichzelf en anderen omdat ze niet aan de ‘hoge’ normen die ze zichzelf opleggen kunnen voldoen. Hierdoor worden ze steeds ontevredener, prikkelbaarder en nors.
De buitenwereld controleren gaat hun veel gemakkelijker af dan controle te krijgen over hun eigen emoties. Mensen met een burn-out willen perfect zijn in de hoop geliefd te worden en zo hun omgeving onder controle te krijgen.
Mensen met een burn-out hebben moeite om prioriteiten te stellen uit angst verkeerde beslissingen te nemen. Aan de ene kant vertonen ze uitstelgedrag, aan de andere kant willen ze alles zelf doen, liefst nog vele dingen tegelijkertijd. Voor hen betekent leven en todo lijst die afgewerkt moet worden, en liefst zo snel mogelijk, zodat ze weer nieuwe dingen kunnen realiseren. Hierbij schatten ze de tijd die voor een project nodig is te laag in. Daarbij bewaken ze hun grenzen niet, vaak jaar na jaar ondanks dat het lichaam ‘Stop’ roept.
De sfeer waarin ze werken is ook één van de tekens die aangeven of iemand al of niet te maken krijgt met een burn-out. Onderlinge nijd, afgunst, dagelijkse plagerijen en pestgedrag vormen een grote bron van stress. Zich niet gezien en gewaardeerd voelen door onrechtvaardige concurrentiestrijd onder de invloed van een onbekwame leidinggevende zorgt ervoor dat de drang om de beste te zijn en te voldoen aan de opgelegde eisen nog versterkt. Daarbij denken dat alles perfect moet zijn en moeilijk met tegenslagen om kunnen gaan is nefast. Opgebrand worden is dan onoverkomelijk.
Zowel mensen met een burn-out als met een depressie durven zich niet te tonen zoals ze zijn. Allebei zoeken ze aandacht, bevestiging en erkenning bij de ander terwijl ze dit best bij zichzelf vinden.
Beiden hebben teveel van zichzelf gegeven: de depressieven aan de ander, mensen met een burn-out aan een doel, beiden vanuit de angst niet goed genoeg te zijn.
Mensen zoeken naar zingeving. Iedereen wil zich waardevol en geliefd voelen. Daar is niets mis mee. De manier waarop ze dit doen kan op momenten voor problemen zorgen. Hoe ze uit deze problemen komen hangt af van waaruit ze vertrekken: een burn-out of een depressie. Uit beide is er een uitweg! Neem die afslag naar jouw mooiste leven!
Heb jij hierbij hulp nodig? Laat het mij even weten.